Fundusz Alimentacyjny
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane są na warunkach określonych w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2023 r. poz. 581).
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobom, które mają zasądzone alimenty na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli jego egzekucja okazała się bezskuteczna.
Bezskuteczność egzekucji w rozumieniu ww. ustawy oznacza egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych.
Za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:
- braku podstawy prawnej do pojęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,
- braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej:
- do ukończenia 18 roku życia;
- do ukończenia nauki w szkole lub szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 25 roku życia;
- bezterminowo, jeżeli osoba uprawniona legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł miesięcznie.
Przyznanie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego. Świadczenia te przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 900 zł.
W przypadku gdy dochód rodziny przekracza kwotę 900 zł o kwotę nie wyższą niż kwota świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej, świadczenie z funduszu alimentacyjnego przysługuje w wysokości różnicy między kwotą świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie (gdy kwota świadczenia ustalona jak wyżej jest niższa niż 100 zł, świadczenie to nie przysługuje).
Począwszy od okresu świadczeniowego, rozpoczynającego się 1 października 2023 r., dochód na osobę w rodzinie nie będzie mógł przekroczyć 1209 zł.
Dochód ustala się na podstawie dochodu z roku poprzedzającego okres zasiłkowy, tzw. bazowego, uwzględniając jednocześnie aktualną sytuację rodziny tzn. utratę dochodu lub jego uzyskanie po roku bazowym.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeżeli osoba uprawniona:
- została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej;
- zawarła związek małżeński.
Od kiedy składać wnioski?
Prawo do świadczeń z funduszu ustala się na okres świadczeniowy począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek (z pełną dokumentacją) do organu właściwego wierzyciela, nie wcześniej niż od początku okresu świadczeniowego.
Okres dla świadczeń z funduszu alimentacyjnego rozpoczyna się 1 października i trwa do 30 września następnego roku.
Wnioski są przyjmowane:
- od 1 lipca – drogą elektroniczną; poprzez strony: emp@tia, bankowość elektroniczną oraz ZUS PUE.
- od 1 sierpnia – drogą tradycyjną.
Alimenty z funduszu wypłaca się w okresach miesięcznych. Świadczenie będzie przekazywane na wskazane konto bankowe w terminie do ostatniego dnia każdego miesiąca. Ustalenie prawa do świadczeń na kolejny okres świadczeniowy oraz ich wypłata uzależnione są od tego, kiedy zostanie złożony wniosek, co prezentuje poniższa tabela.
Złożenie wniosku | Ustalenie prawa do świadczenia |
do 31 sierpnia | do 31 października |
od 1 do 30 września | do 30 listopada |
od 1 do 31 października | do 31 grudnia |
od 1 do 30 listopada | do 31 stycznia |
od 1 grudnia – do 31 stycznia | do 28 lutego |
od 1 lutego | w terminie 1 miesiąca |
Wymagane dokumenty:
- odpis wyroku lub ugody z klauzulą wykonalności, potwierdzający zasądzone alimenty
- zaświadczenie od komornika stwierdzające bezskuteczność egzekucji alimentów za ostatnie 2 miesiące, poprzedzające złożenie wniosku
- zaświadczenie komornika o wysokości otrzymanych alimentów w roku poprzedzającym złożenie wniosku,
- oświadczenie wnioskodawcy o dochodach swoich albo członka rodziny osiągniętych w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy innych niż dochody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk ZFA-03) tzn. oświadczenie o dochodach innych niż podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym każdego pełnoletniego członka rodziny (np. alimenty, stypendia socjalne, jeśli dochód był uzyskiwany)
- oświadczenie wnioskodawcy o osobach zobowiązanych do alimentacji innych niż dłużnik alimentacyjny (jeśli nie wpisano we wniosku – dołącz druk FA – 2 Z oświadczenie o osobach zobowiązanych do alimentacji);
- zaświadczenie ze szkoły wyższej o kontynuowaniu nauki
- upoważnienie pełnoletniej osoby uprawnionej do świadczenia w funduszu, do złożenia wniosku i ubiegania się o świadczenia w jej imieniu przez rodzica lub opiekuna
- w przypadku utraty lub uzyskania dochodów należy dołączyć dokumenty potwierdzające ich utratę lub uzyskanie oraz ich wysokość (np. świadectwo pracy, umowę o pracę, pit 11, zaświadczenie z zakładu pracy o dochodzie netto za miesiąc następujący od podjęcia zatrudnienia, w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy
- orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- W przypadku rolników: oświadczenie wnioskodawcy o wielkości gospodarstwa rolnego albo gospodarstwa członka rodziny wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy (druk ZFA – 05- gospodarstwo rolne);
- informacje właściwego Sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą lub w przypadku, gdy dłużnik przebywa poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej i brak jest podstaw prawnych do wszczęcia postępowania lub brak możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą (dotyczy osób gdzie egzekucję prowadzi Sąd Okręgowy)
- orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dla osoby uprawnionej
- inny dokument, jeśli jest wymagany w sprawie.
W przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania lub utraty dochodu albo innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego osoba uprawniona albo jej przedstawiciel ustawowy, są obowiązani do każdorazowego, niezwłocznego powiadomienia o tym fakcie organu wypłacającego świadczenia.